Alimlər Misir mumiyalarının sirlərini açıblar

Almaniyanın Lüdviq Maksimilian və Tübingen universitetlərinin tədqiqatçıları Qahirədəki Milli Tədqiqat Mərkəzi ilə əməkdaşlıq şəraitində Qədim Misir mumiyalarının bəzi sirlərini açmağa və mumiyalanma prosesində istifadə olunan materialların tərkibini müəyyən etməyə müvəffəq olublar.

Alimlər 2018-ci ildə Misir-Alman arxeoloji ekspedisiyası tərəfindən Saqqara Sait Türbələri Layihəsi (SSTP) çərçivəsində mumiyalama emalatxanasında aşkar edilmiş saxsı qabların içərisində aşkar edilmiş üzvi qalıqları təhlil ediblər. Misirin Qədim Abidələr Ali Şurasının baş katibi Mustafa Vəziri bildirib: "Bu araşdırmanın nəticələri "Nature" elmi jurnalında dərc edilib və missiyanın mumiyalama prosesində istifadə edilən üzvi maddələrin iyeratik (gündəlik istifadə yazısı) qeydləri tapılıb". O əlavə edib ki, saxsı qabların üzərində mumiyalama prosesinin müxtəlif mərhələlərində bu üzvi materialların tətbiq olunduğu bədən hissələrinin adları da yazılıb.

Alimlər qrupu həmin materialların kimyəvi xüsusiyyətlərini aşkar etmək üçün emalatxanada və gəmilərdə tapılan üzvi qalıqları təhlil edib. Tədqiqatçılar bu xüsusiyyətləri müəyyən etməklə onları qədim misirlilərin insan bədənini qorumaq üçün istifadə etdikləri materiallara uyğunlaşdıra biləcəklərini və beləliklə, mumiyalama prosesinin prinsiplərini və sirlərini açmağa çalışıblar. Onlar hər bir maddəni nəzərdə tutulduğu xüsusi bədən hissəsi ilə birlikdə müəyyən edə biliblər. Beləliklə, ilk dəfə mumiyalama prosesinin üç aspekti müəyyən olunub; istifadə olunan material, onun qədim Misir dilindəki adı və tətbiq olunduğu bədən hissəsi.

M.Vəziri deyib: "Bu kəşf mumiyalama prosesi ilə bağlı tanınmış qədim mətnləri daha yaxşı anlamağa böyük töhfə verir, çünki tədqiqatçılar qrupu ilk dəfə olaraq gəmilərin üzərindəki yazıları onların məzmununun kimyəvi xüsusiyyətləri ilə müəyyən etməyə və beləliklə də, mumiyalanma prosesini dəqiq müəyyən etməyə nail olub. Araşdırma nəticəsində məlum olub ki, mumiyalama prosesində istifadə olunan bir sıra materiallar Aralıq dənizi regionu, tropik yağış meşələri və Cənub-Şərqi Asiya kimi qədim dünyanın digər yerlərindən gətirilib. Bu, erkən dövrdə həmin bölgələrlə qədim Misir arasında ticarət əlaqələrinin və kommunikasiyaların mövcudluğundan xəbər verir. Tədqiqat göstərdi ki, mumiyalama prosesində istifadə olunan qabların üzərində onların tərkibindəki adlar, eləcə də onlardan necə istifadə ediləcəyinə dair təlimatlar yazılıb ki, bu da istifadə olunan bir çox materialın adının müəyyənləşdirilməsi baxımından zəruridir".

Gəmilərdə tapılan qalıqların kimyəvi analizi, məsələn, mumiyalama prosesinin təsvirlərində bu qədər geniş istifadə olunan "antiu" kimi bir maddənin tərkibini aşkar edib. Son tədqiqatların nəticələri göstərir ki, "antiu" sidr yağı, ardıc/sərv yağı və heyvan yağlarının qarışığıdır.

Missiyanın direktor müavini Susanna Beck bildirib ki, bu tədqiqat qaz xromatoqrafiyası və kütlə spektrometriyasından istifadə etməklə aşkar edilmiş materiallar üzərində aparılıb.